Jeni aty, duke shikuar engjëllin tuaj të vogël në shesh lojërash, duke menduar sa të bekuar jeni që e keni. Papritmas, ngrit dorën e tij të vogël me grushtin e përgatitur – dhe e godet një fëmijë tjetër drejt në hundë.
Sa do shokuese që ju duket (dhe prindërve tjerë në shesh lojërash), agresioni është një pjesë normale e zhvillimit të fëmijës suaj. Aftësitë gjuhësore primitive, dëshira e egër të bëhet i pavarur dhe impulsiviteti i fëmijëve të kësaj moshe i shtyn ata të grinden fizikisht. „Një shkallë goditjesh dhe kafshimi është krejtësisht normale, sepse 2-vjeçarët janë shumë të përqëndruar në “unë” dhe “imja”, thotë Nadine Block, drejtor ekzekutiv i Qendrës për disiplinë efektive në Columbus, Ohio.
Kështu, sjellja e 2-vjeçarit tuaj mund të ju vë në siklet dhe të ju shqetësojë – dhe kjo sigurisht nuk është në rregull që t’i lëndojë fëmijët e tjerë – kjo nuk do të thotë se ju duhet të grindeni për këtë. Duke e bindur vazhdimisht fëmijën tuaj të kuptojë se sjellja agresive nuk e privon atë dhe duke i treguar atij mënyra tjera për të shprehur ndjenjat e tij, ju mund ta ndihmoni të kontrollojë veten dhe të mësojë të luaj së bashku me të tjerët.
Çfarë mund të bëni për agresionin
Përgjigje e shpejtë. Mundohuni të përgjigjeni menjëherë kur ta shihni fëmijën tuaj agresiv. Është tunduese të prisni derisa ai të goditë vëllanë e tij për herë të tretë para se t’i thoni: „Mjaft më!“ (Sidomos kur e keni qortuar tashmë disa herë në orën e fundit). Gjithashtu, është mirë ta kuptojë menjëherë se është duke bërë diçka të gabuar.
Largojeni nga situata për një kohë të shkurtër – për një 2-vjeçar, madje disa sekonda mund të mjaftojnë. Ideja është që ai të lidhë sjelljen e tij me pasojat dhe të kuptoj se nëse godet apo kafshon, ai do të humbas argëtimin.
Ndiqeni. Nëse 2-vjeçari juaj merr topin në qendër të sallës sportive dhe menjëherë fillon ti gjuaj fëmijët tjerë, nxirreni jashtë. Uluni bashkë me të dhe shikoni fëmijët e tjerë duke luajtur, duke i shpjeguar se ai mund të kthehet në lojë, kur është gati të argëtohet pa i lënduar të tjerët.
Pa marrë parasysh se sa i zemëruar jeni me të, mos tentoni t’i bërtisni, ta goditni, apo t’i thoni fëmijës tuaj se është i keq. Në vend që të ndryshoni sjelljen e tij, thjesht mësojeni se agresioni verbal dhe fizik janë rruga për tu larguar, kur ai është i çmendur. Në vend të kësaj, dëshmoni se ju mund ta kontrolloni durimin tuaj, që mund të jetë hapi i parë për ta ndihmuar edhe atë ta kontrollojë durimin e tij.
Përmbajuni planit. Sa më shumë të jetë e mundur, përgjigjuni akteve agresive në të njëjtën mënyrë çdo herë. Sa më i vendosur të jeni („Mirë, Billy e kafshove përsëri – kjo do të thotë një tjetër dënim“), aq më shpejt do të krijoni një rregull që fëmija juaj vjen duke e kuptuar se duhet të durojë.
Edhe nëse bën diçka që ju ofendon në publik, qëndroni në planin e lojës. Shumica e prindërve e kuptojnë situatën tuaj – në fund të fundit, ne kemi qenë të gjithë në të njëjtën situatë më parë. Nëse njerëzit shtangen, hedhni koment ironik si, „Mos e lazdroni 2-vjeçarin?“ dhe pastaj e trajtoni episodin ashtu siç ju përshtatet juve.
Tregoni dhe bisedoni. Pasi të keni tërhequr fëmijën tuaj mënjanë, prisni deri sa ai të qetësohet pak dhe pastaj me qetësi dhe ngadalë e shqyrtoni çka ka ndodhë. E pyetni nëse mund të shpjegojë se çfarë shkaktoi shpërthimin e tij. („Jordan, çka të shtyu të sillesh si i çmendur ndaj Skot?“) Shpjegoni se është krejtësisht e natyrshme të zemërohet ndonjëherë, por nuk është në rregull të godasë apo kafshojë. Inkurajoni 2-vjeçarin tuaj që të gjejë një mënyrë më të mirë për të shprehur se sa i zemëruar është. Duke grushtuar topin, duke grushtuar jastëkun, duke i kërkuar të rriturit për ndihmë, apo madje vetëm duke i thënë shokut të lojës se mllefi i tij (pa bërtitur) është në rregull, që përshtatet me moshën si është përgjigjur ndaj zemërimit. Gjithashtu mund të ndihmojë që fëmija juaj të kuptojë emocionet e tij duke lexuar një libër së bashku me titullin – “provoni Sa i Çmëndur jam!” ( try I’m SO Mad!), nga Robie Harris dhe Nicole Hollander.
Shpërbleni sjelljen e mirë. Në vend se t’i kushtoni vëmendje 2-vjeçarit tuaj vetëm kur ai sillet keq, përpiquni ta kapni atë edhe kur sillet mirë – kur ai pyet një fëmijë tjetër për të hyrë në kthesë në vend që ta shtyjë nga rruga, për shembull, ose t’i afrojë lodrën në vend që ta hudhë larg. Lavdërojeni shumë („Isha aq krenar kur prite rradhën tënde!“) dhe ai së shpejti do të kuptojë se sa e vlefshme mund të jetë mirësjellja. Ju mund edhe ta shpërbleni me ‘etiketë mirënjohjeje’, kur ai arrin të mbajë durimin e tij në kontroll.
Kufizoni kohën e ekranit. Shikimi i pafajshëm i vizatimorëve dhe shfaqjeve tjera të ashtuquajtura për fëmijë shpesh janë plot me britma, kërcënime, shtyerje dhe goditje. Kështuqë përpiquni ti monitoroni programet e 2-vjeçarit tuaj, t’i shikoni bashkë me të – veçanërisht nëse ai është i prirur për agresion.
Nëse ndodh diçka në një program që ju nuk e miratoni, bisedoni me fëmijën tuaj në lidhje me të: „A e sheh se si ariu e shtyu ariun tjetër për t’i marrë atë që donte? Kjo nuk ishte një gjë shumë e mirë që e bëri ai? “ (Akademia Amerikane e Pediatrisë rekomandon që fëmijët e moshës 2-vjeçare mund të shohin ekran “cilësorë” jo më shumë se një ose dy orë në ditë – edhe një arsye për ta shmangur këtë shfaqje në të ardhmen). Ju gjithashtu mund të zbuloni se fëmija juaj është agresiv, sepse nuk ka mundësi të mjaftueshme për të harxhuar energjinë e tij të bollshme. Pra, përpiquni ti siguroni shumë kohë të pastrukturuar për lojë – mundësisht jashtë – për ta lënë të djersitet mirë.
Mos kini frikë të kërkoni ndihmë. Ndonjëherë agresioni i fëmijës kërkon më shumë ndërhyrje se që mund ti sigurojë një prind. Nëse 2-vjeçari juaj ju duket se po sillet në mënyrë agresive më shpesh sesa duhet, nëse ai vazhdimisht frikëson apo shqetëson fëmijët e tjerë, ose në qoftë se përpjekjet tuaja për të frenuar sjelljen e tij nuk janë duke funksionuar, bisedoni me mjekun e tij.
Së bashku ju mund të çrrënjosni burimin e sjelljes së tillë, ta ndihmoni fëmijën tuaj përmes tij, dhe të vendoni nëse ka nevojë për këshilltarë apo psikolog për fëmijë. Mbani mend, fëmija juaj është akoma shumë i ri. Me udhëzim të kujdesshëm dhe shumë durim, ‘loja me grushta’ së shpejti do të bëhet një gjë e së kaluarës./kosovarja.ch/
